Σταύρος Κοτσιρέας | Εικαστική έκθεση στο μουσείο Τσιτσάνη στα Τρίκαλα
Σταύρος Κοτσιρέας | Εικαστική έκθεση στο μουσείο Τσιτσάνη στα Τρίκαλα
Απόσπασμα από το κείμενο του Δρ. Παναγιώτη Καμπάνη
(Αρχαιολόγος – Ιστορικός) στον κατάλογο της έκθεσης του στο μουσείο Τσιτσάνη.
Ο Σταύρος Κοτσιρέας, αποτελεί μια πολυσχιδή καλλιτεχνική προσωπικότητα της ελληνικής διασποράς, ο οποίος όντας πολίτης του κόσμου, αφού περιπλανήθηκε για πολλά χρόνια σε πολλούς τόπους με πολύμορφα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, αποκομίζοντας εμπειρίες και συσσωρεύοντας πλήθος εικόνων στο μυαλό και στην ψυχή του, κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα πλούσια ποικιλμένο καλλιτεχνικό απόθεμα.
Τα έργα του είναι γεμάτα από μνήμες και βιώματα της ζωής του, εμπλουτισμένα με ποίηση, σε σημείο να είναι δύσκολος ο διαχωρισμός του ονείρου από την πραγματικότητα. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί ότι, πέρα από τις εικαστικές, έχει αναπτύξει παράλληλα και ποιητικές δραστηριότητες, φωτίζοντας με αυτό τον τρόπο ακόμα περισσότερο τις κρυμμένες ευαισθησίες της πολυδιάστατης προσωπικότητάς του.
Οραματιστής, τολμηρός σε επιλογές, προικισμένος με υψηλή αισθητική και ιδιαίτερη ευαισθησία, εξακολουθεί να αφήνει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στον ελληνικό και στο διεθνή «καλλιτεχνικό καμβά».
Ο Κοτσιρέας είναι ένας άνθρωπος που εντυπωσιάζει με τη διακριτικότητα και τη στοχαστικότητά του, χαρακτηριστικά που απηχούν και στο εικαστικό του έργο. Τίποτα ματαιόδοξο δεν ελλοχεύει στο έργο του, καθώς δεν αποζητά την αναρρίχηση αλλά την ανύψωση, δεν ελπίζει στην κατάκτηση αλλά στην κατανόηση, δεν υπολογίζει στο πάθος αλλά στη γαλήνη. Αυτή η αίσθηση του γαλήνιου και ταπεινού διατρέχει το σύνολο του έργου του, μια αίσθηση που μπορεί να ορισθεί και ως αταραξία και σοφή ωριμότητα.
Ο εικαστικός του λόγος, βασισμένος σε φιλοσοφία ζωής και συνεχή αναζήτηση, γεμάτος από έννοιες, σύμβολα, μεταφορές και σκέψεις πάνω στη σύγχρονη πραγματικότητα και τεχνολογία, απαιτεί από το θεατή την ενεργοποίηση της σκέψης του, για να μπορέσει να ακολουθήσει το μονοπάτι της δικής του έμπνευσης.
Ανήκοντας στους παραγωγικούς καλλιτέχνες της γενιάς του, επιδιώκει διαρκώς τη συχνή επαφή του κοινού με το έργο του, δίνοντας την ευκαιρία μέσα από ατομικές και ομαδικές εκθέσεις να μπορούν να παρακολουθήσουν και να σχολιάσουν τόσο οι ειδικοί, όσο και το ευρύ κοινό τα βασικά στάδια της πορείας του, απόσταγμα των προσπαθειών της οποίας είναι και η έκθεση με θέμα «Τα Μετέωρα».
Βαθιά συμβολικός, διαμόρφωσε και εξακολουθεί να διαμορφώνει ένα εντελώς δικό του ύφος, μια δική του πρωτότυπη εικαστική «υπογραφή». Άλλωστε θεωρείται υποχρέωση του κάθε καλλιτέχνη, να αναπτύσσεται και να εξελίσσεται σύμφωνα με τα ζητούμενα της κάθε εποχής. Να κατακτά την απόλυτη κατοχή ενός προσωπικού αυθεντικού λεξιλογίου, καθώς και τη δυνατότητα της πλαστικής ερμηνείας κάποιων εννοιών σε όλο το μεγαλείο της τέχνης.
Οι συχνοί πειραματισμοί του σε απροετοίμαστους καμβάδες, τον οδηγούν στο να αποτυπώνει στα καλλιτεχνήματά του, τόσο τον υλικό, όσο και τον κόσμο που δεν βλέπει. Όλα, ορατά και αόρατα, παρουσιάζονται μέσα από τη φωτεινή ψυχή του. Το υπαρξιακό καλλιτεχνικό του άγχος τον παρακινεί στην αναζήτηση της αλήθειας, στην εναλλακτική της όμως πραγματικότητα.
«Ένας καλλιτέχνης πρέπει όχι μόνο να δημιουργεί και να εκφράζει μια ιδέα, αλλά συγχρόνως να ξυπνά την εμπειρία που θα κάνει την ιδέα να ριζώσει στη συνείδηση μας» .
Maurice Merleau-Ponty
“ΜΕΤΕΩΡΑ Ανέσπερο φως”.
Διάρκεια έκθεσης: 12 Ιανουαρίου – 3 Μαρτίου 2024.
Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 13 Ιανουαρίου 2024
Το «Μουσείο Βασίλη Τσιτσάνη» στα Τρίκαλα
Κείμενο: Καλλιτεχνικός διευθυντής του «Μουσείου Τσιτσάνη» Στέλιος Καραγιώργος
Το «Μουσείο Βασίλη Τσιτσάνη», λειτουργεί στον επάνω όροφο, στο κτίριο των παλιών φυλακών Τρικάλων.
Είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη και στιχουργού. Ένα έργο εμπνευσμένο από τη ζωή του λαού, γεμάτο εικόνες που αναδεικνύονται μέσα από τα δεκάδες, σπάνιας ομορφιάς και αυθεντικότητας, τραγούδια του.
Ανάμεσα στα εκθέματα βρίσκονται η βιογραφία του δημιουργού, φωτογραφίες, μουσικά όργανα, προσωπικά του αντικείμενα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό από τη ζωή και το έργο του, καθώς και δίσκοι με αυθεντικές εκτελέσεις των τραγουδιών του.
Λίγα λόγια για την έκθεση
Ο Τσιτσάνης του κόσμου…
Ο τίτλος της νέας μόνιμης έκθεσης αντικατοπτρίζει απόλυτα τη σχέση του μεγάλου τρικαλινού καλλιτέχνη με τη μουσική και το κοινό. Σχέση αμφίδρομη, η οποία τον καθιστά πραγματικό λαϊκό δημιουργό. «Αγαπημένο μου τραγούδι είναι αυτό που αρέσει στον κόσμο» έλεγε.
Έλα “…ν’ ακούσεις τον Τσιτσάνη…” σε μία αφήγηση της ζωής του από τον ίδιο.
Η χρονογραμμή εστιάζει στην πορεία του, με παράλληλες ιστορίες για τους τόπους που έμεινε, την οικογένειά του, τους ανθρώπους που συνεργάστηκε, τις δημιουργίες του και ταυτόχρονα τα γεγονότα που συνέβησαν και επηρέασαν τη ζωή και τον κόσμο γύρω του.
Μια ζωή στην οποία το πάλκο λειτουργεί ως πυρήνας. “Μπροστά και πίσω από το πάλκο”, γύρω από αυτό, αναπτύσσονται στοιχεία που δείχνουν τη διαρκή επαφή του με το κοινό. Από την αμεσότητά του με τους θαμώνες, με επιφανείς προσωπικότητες και απλούς ανθρώπους, στα θέματα και τις μικρές ιστορίες των τραγουδιών του. Κι από τον δικό του προσωπικό χώρο δημιουργίας, στην ιεροτελεστία της ηχογράφησης και της παραγωγής του βινυλίου που θα έφτανε στο σπίτι και την καρδιά του κόσμου.
Ενδεικτικά στοιχεία αποτυπώνουν το τεράστιο έργο του με διάρκεια σχεδόν μισό αιώνα, με πάνω από 500 δημιουργίες, με αμέτρητες επιτυχίες, με τραγούδια που χαράχτηκαν στη μνήμη όλων, με διαρκείς καινοτομίες, με απαράμιλλη ποιότητα στη μουσική του, το στίχο και την ενορχήστρωση και πάντα σε μία διαρκή συνομιλία με τον κόσμο, αλλάζοντας τη ροή της μουσικής ιστορίας της χώρας, “Δημιουργώντας το λαϊκό τραγούδι”.
Το μεγαλείο του καλλιτέχνη διαφαίνεται σε ολόκληρη την έκθεση, κι επιβεβαιώνεται στην κατάληξή της μέσα από τα λόγια άλλων, επιφανών προσωπικοτήτων, που μιλούν για τον ίδιο και το έργο του. Ένα έργο που εμπνεύσθηκε από τον κόσμο, απευθύνθηκε στον κόσμο και τελικά διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο, ως η αγνότερη μορφή λαϊκής καλλιτεχνικής έκφρασης που γέννησε αυτός ο τόπος.
Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Θωμά Τσουκαλά ο οποίος υπογράφει τη Μουσειολογική και Μουσειογραφική Μελέτη, καθώς και το εποπτικό υλικό του «Μουσείου Τσιτσάνη»
Το Δίδυμο οθωμανικό λουτρό
Το δίδυμο οθωμανικό λουτρό του 16ου αιώνα, ένα μοναδικό σημείο αναφοράς πλέον για τα Τρίκαλα και το οποίο παρέμενε θαμμένο για έναν ολόκληρο αιώνα στις παλιές φυλακές των Τρικάλων, οι οποίες λειτούργησαν από το 1893 μέχρι και το 2006, αναδείχθηκε και αποκαταστάθηκε και είναι πλέον επισκέψιμο. Η αρχική στέγαση των λουτρών με θόλους καταστράφηκε σε άγνωστη χρονική στιγμή, κατά τη μετατροπή του κτιρίου σε φυλακή και σίγουρα πολύ πριν από την ανακατασκευή του ορόφου από οπλισμένο σκυρόδεμα στη δεκαετία του 1950.
Το δίδυμο οθωμανικό λουτρό των Τρικάλων: Στη νότια είσοδο της πόλης των Τρικάλων, σε κομβικό σημείο της οδού Αθηνών-Καρδίτσας-Τρικάλων, στις όχθες του Ληθαίου ποταμού, κοντά στο επιβλητικό οθωμανικό τέμενος του Οσμάν Σαχ και πλάι στο ναό του Αγ. Κωνσταντίνου (19ος αι.), βρίσκεται το δίδυμο οθωμανικό λουτρό του 16ου αιώνα, το οποίο είναι πλέον επισκέψιμο δημιουργώντας μια νέα τουριστική δυναμική στην περιοχή. Τα διπλά ή δίδυμα λουτρά ήταν κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να τα επισκέπτονται ταυτόχρονα άνδρες και γυναίκες.
Με αφορμή την προβλεπόμενη χρήση του κτιρίου από τον δήμο Τρικκαίων ως κέντρο Πολιτισμού «Βασίλης Τσιτσάνης», ξεκίνησαν το 2011, από την τότε 19η εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (νυν Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων) διερευνητικές εργασίες, οι οποίες οδήγησαν στην ταύτιση του ισογείου τμήματος των παλαιών φυλακών με το δίδυμο οθωμανικό λουτρό, που αποτυπώνεται σε παλαιό τοπογραφικό διάγραμμα της πόλης.
