Σταύρος Κοτσιρέας: “Όλες οι τέχνες είναι ένα αστείρευτο γεμάτο έρευνα ταξίδι”
Σταύρος Κοτσιρέας: "Όλες οι τέχνες είναι ένα αστείρευτο γεμάτο έρευνα ταξίδι"
Ο Σταύρος Κοτσιρέας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Τα πρώτα του παιδικά χρόνια τα έζησε στο Μπρίσμπεϊν της Αυστραλίας, επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1968. Ασχολήθηκε με τον πρωταθλητισμό στον στίβο 1973 -1989.
Το 1980 ο Κοτσιρέας ξεκίνησε μια διετή μαθητεία με τον Βασίλη Φωτόπουλο (σκηνογράφο και ενδυματολόγο, ζωγράφο και βραβευμένο με Όσκαρ για τα σκηνικά και κοστούμια για την ταινία «Zorba the Greek»), ο οποίος έγινε και μέντοράς του. Η πρώτη σκηνογραφική εμπειρία του Κοτσιρέα με τον Φωτόπουλο ήταν το 1980 όταν τον βοήθησε στη σκηνογραφία των θεατρικών παραστάσεων «Ο Λευκός Γάμος» και «Εμικρέδες» στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, έργα και τα δύο σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζάνη.
Το 1984 ο Κοτσιρέας ξεκίνησε έξι χρόνια σπουδών (1984-1990) στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Χάγης της Ολλανδίας. Εκεί ο καλλιτέχνης εξειδικεύτηκε στη ζωγραφική, το σχέδιο και τις γραφικές τέχνες και συνέχισε με μεταπτυχιακό στη σκηνογραφία και την ενδυματολογία. Από το 2014 ο Κοτσιρέας συνεργάζεται με το καλλιτεχνικό χυτήριο V&P. Tassis, για την παραγωγή μπρούτζινων γλυπτών του όπως και επίσης είναι και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του χυτηρίου. Ο Σταύρος Κοτσιρέας έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε 40 ατομικές και 90 ομαδικές εκθέσεις και έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές, δημόσιες και εταιρικές συλλογές. Από το 1993 ο καλλιτέχνης ζει και εργάζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Έχεις κάνει πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Και όλες έχουν το χρώμα της χώρας μέσα τους; Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσης για εσένα;
Πιστεύω πως είναι σημαντικό, ο κάθε δημιουργός να μπορεί να δημιουργεί όπου και να βρίσκεται. Εάν αυτό ισχύει είσαι ευτυχισμένος και δημιουργείς.
Εάν και λείπω αρκετά χρόνια από την Ελλάδα, από το 1984, πρέπει να εκμυστηρευτώ πως οι τρίμηνες παιδικές μας διακοπές στην Μεσσηνιακή Μάνη και ιδιαίτερα το χωριό Εξωχώρι σημάδεψαν έντονα και γαλούχησαν την σκέψη και την αγάπη μου για τον τόπο, ώστε να με έχει επηρεάσει και εμπνεύσει σε τέτοιο βαθμό που είναι πάντα στο νου μου με πολλαπλούς τρόπους έκφρασης. Η φύση, τα χρώματα, οι έννοιες που γεννούν εικόνες, οι λέξεις, ο άνθρωπος είναι για μένα μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης.
Ιδανικό ταξίδι είναι μία παραλία, ένα μονοπάτι, ένας αρχαιολογικός χώρος;
Εγώ προσωπικά θα πέρναγα ευχάριστα με όλα τα παραπάνω, μου αρέσει να εξερευνώ νέα μέρη που επισκέπτομαι, με ενθουσιάζουν ιδιαίτερα οι καταρράκτες, οι όμορφες παραλίες, φύση με μονοπάτια για περπάτημα, βουνά που σου χαρίζουν τους ορίζοντες και οι αρχαιολογικοί χώροι πάντα ευπρόσδεκτοι στο μενού της παραμονής μου.
Πες μας έναν τόπο που θα ήθελες να επισκεφθείς και δεν το έχεις καταφέρει ακόμα από την περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Θα ήθελα να επισκεφτώ την αρχαία πόλη των Φιλίππων στην Καβάλα, τους καταρράκτες Λειβαδίτη και την παλιά πόλη της Ξάνθης, τη Λίμνη Κερκίνη στις Σέρρες και τα σπήλαια Αγγίτη και Αλιστράτη στη Δράμα. Ας κάνουμε με αυτά μια αρχή, γιατί η λίστα μου είναι μεγάλη!
Έρχεται η πηγή της έμπνευσης. Μετά τι ακολουθεί; Ποια στιγμή θα πεις πως το έργο σου τελείωσε;
Μετά την έμπνευση ακολουθεί η δημιουργία, μέσα στην απομόνωση που ζει ο κάθε καλλιτέχνης στο ατελιέ του, διαχειρίζεται και εργάζεται με τον δικό του τρόπο τα ερεθίσματα που θέλει να καταγράψει. Η δημιουργία έχει πισωγυρίσματα και προσπαθείς να ταξιδέψεις μαζί της και να απεικονίσεις τα συναισθήματά σου, ο θεατής είναι ο αποδέκτης της ολοκληρωμένης στιγμής που αποφάσισες εσύ να του δείξεις.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ο κάθε καλλιτέχνης τον εαυτό του, και επίσης πολύ σημαντικό το πότε θα τοποθετήσει τις τελευταίες στιγμές στο έργο του, ώστε το έργο πλέον να ανασαίνει από μόνο του. Είναι μέρος του ταλέντου του καθενός η απόφαση αυτή, στην περίπτωση την δικιά μου όταν πλέον χρησιμοποιώ τα πολύ μικρά πινέλα, το έργο τότε έχει ξεκινήσει το δικό του αυτόνομο ταξίδι.
Ασχολείσαι με ζωγραφική, με γλυπτική, γράφεις ποιήματα, Όλα αυτά μοιάζουν σαν σταθμοί σε ένα μεγάλο ταξίδι. Υπάρχει σταθμός που θα ήθελες να βρεθείς αλλά δεν το έχεις κάνει ακόμα;
Όπως λες και στην ερώτησή σου «σταθμοί σε ένα μεγάλο ταξίδι», δεν νομίζω ως καλλιτέχνης πως φτάνεις ποτέ στον προορισμό σου, όλη η ουσία είναι ότι η ζωγραφική, η γλυπτική, η ποίηση η μουσική και γενικά όλες οι τέχνες είναι ένα αστείρευτο γεμάτο έρευνα ταξίδι. Τρόπος να ανακαλύψεις τις βαθύτερες έννοιες που σε απασχολούν. Είμαι σίγουρος πως υπάρχουν επιπλέον σταθμοί που θα ήθελα να ανακαλύψω, γι’ αυτό και συνεχίζω να ψάχνω!
Πες μας τρεις λέξεις που χαρακτηρίζουν την προσωπικότητά σου, τρεις που χαρακτηρίζουν τα έργα σου και τρεις που χαρακτηρίζουν την Ελλάδα σαν τόπο.
Καταδεκτικός, Στοχαστής, Αισιόδοξος.
Χρώματα, λυρισμός, εννοιολογικά.
Έμπνευση, φιλόξενη, Μοναδική.
Αγαπημένο Ελληνικό φαγητό έχεις; τι θα πρότεινες να δοκιμάσει ο επισκέπτης της χώρας μας;
Μου αρέσει η Ελληνική κουζίνα και μπορώ να πω ότι αγαπώ την μαγειρική και μαγειρεύω στο σπίτι Ελληνικά. Ότι μεγαλώνει κάτω από τον Ελληνικό ήλιο έχει γεύση και μυρωδιά. Τώρα με βάζεις σε δύσκολη θέση για αγαπημένο φαγητό και για να μην αδικήσω κανένα, θα έλεγα ένα πιάτο με τους τοπικούς Ελληνικούς μεζέδες, μια ποικιλία με διαφορετικές γεύσεις είναι πάντα μια καλή εισαγωγή στα επόμενα πιάτα.
Πες μας τι ετοιμάζεις για το 2022 ή και ακόμα για το 2023, τι να περιμένουμε από εσένα;
Την δεδομένη στιγμή δουλεύω σε μια σειρά τοπιογραφίες από τα Μετέωρα που επισκέφτηκα πριν από μερικούς μήνες και με έχουν εμπνεύσει παράφορα. Το 2022 οργανώνω και παίρνω μέρος σε μια έκθεση ομαδική γλυπτικής στη Chili Art Gallery στην Αθήνα με καλλιτέχνες από τη Αγγλία που συνεργάζονται με το καλλιτεχνικό χυτήριο V&P Tassis. Επίσης έχω δύο εκθέσεις ζωγραφικής στην Αγγλία την άνοιξη και το καλοκαίρι και τον Νοέμβριο θα πάρω μέρος στην 7η Αρτ Θεσσαλονίκη με γλυπτική, επίσης το Νοέμβριο θα είμαι προσκεκλημένος στο Αριστοτέλειο Κολλέγιο στην Θεσσαλονίκη για εργαστήρια ζωγραφικής που θα οργανώσει το Κολλέγιο και η αξιόλογη εικαστικός και καθηγήτρια καλλιτεχνικών η Μελίνα Γιάλαμα. Το 2023 θα είμαι απασχολημένος με την μουσειακή μου έκθεση «Δημιουργικοί Διάλογοι» που έχω μαζί με τον Sir Peter Blake στο Μουσείο Αβέρωφ στο Μέτσοβο. Έκθεση που αναβλήθηκε τρεις φορές λόγω της πανδημίας.
Εκτός από τις θεματικές σου και η παλέτα σου φαίνεται να αντλεί από τα χρώματα του Μεσογειακού τοπίου. Δεν είναι αλήθεια;
Ο παλμός της παλέτας μου θα μπορούσε να ειπωθεί ότι αντλεί στοιχεία από την Ελληνική φύση. Συγκεκριμένα χρησιμοποιώ, παραδείγματος χάριν, μπλε του κοβαλτίου και κίτρινο του καδμίου, τα οποία για μένα είναι προφανείς αναφορές στο υγρό στοιχείο και τις πηγές φωτός. Αισθάνομαι να έχω μεγάλη ελευθερία σε σχέση με το χρώμα, με την έννοια ότι δεν αναζητώ την κατάκτηση αρμονίας ή ισορροπίας. Νιώθω να έχω ξεφύγει από αυτούς τους περιορισμούς και οι συνδυασμοί των χρωμάτων που βρίσκονται στην ζωγραφική μου δεν θα συνυπήρχαν φυσιολογικά στη φύση.
Άρα θα έλεγες ότι δεν φοβάσαι τη χρήση χρώματος στη δουλειά σου;
Στην πραγματικότητα, θα έλεγα ότι η σύνθεσή μου περιστρέφεται γύρω από χρωματικές φόρμες. Χρησιμοποιώ το χρώμα για να πετύχω βάθος και προοπτική. Για μένα αυτό καθιστά μεγαλύτερη τεχνική πρόκληση απ’ ότι οι συμβατικές μέθοδοι φωτοσκίασης. Είναι επίσης μια συναισθηματική πρόκληση καθώς δημιουργώ εσωτερικά τοπία βασισμένα σε μια ελευθερία έκφρασης σχετικά με το χρώμα τη μορφή και την προοπτική.
Αν σου λέγαμε ζωγράφισε την Ελλάδα, ποια χρώματα θα κυριαρχούσαν; θα υπήρχαν πρόσωπα; πώς θα την αναπαριστούσες;
Προσωπικά πιστεύω πως η ματιέρα μου εάν και σπούδασα στην βόρεια Ευρώπη (Ολλανδία) είναι άμεσα επηρεασμένη από το φως, τα συναισθήματα και τον έρωτα που νιώθω για την πατρίδα. Μορφές δεν νομίζω! αλλά αποχρώσεις των μπλε με τις διαφάνειες τους με έντονους γήινους χρωματισμούς και κίτρινα , με ελαιώνες, κυπαρίσσια, θάλασσες και ουρανούς γεμάτους ποίηση χρωμάτων αυτή είναι η Ελλάδα με τη φύση και τους μύθους που με επηρέασε στην ανεμελιά των παιδικών μου χρόνων και που μέχρι σήμερα με το ίδιο πάθος με σαγηνεύει.
Φωτογραφίες: Αρχείο Σταύρου Κοτσιρέα / Η συνέντευξη δόθηκε στον Ηλία Κοτσιρέα
